In deze paragraaf gaan we in op een aantal onderwerpen die elders in deze bestuursrapportage nog geen plek hebben gekregen, maar waarover wij u wil graag willen informeren.
Doelmatigheid en doeltreffendheidsonderzoeken
Met betrekking tot de onderzoeken doelmatigheid hebben wij eerder de volgende twee onderwerpen gekwalificeerd als onderzoek ten aanzien van doelmatigheid. Het eerste onderwerp was de doelmatigheid van het groenonderhoud via de Meerlanden. In het tracé van de evaluatie van de samenwerking met de Meerlanden zijn de uitkomsten hiervan weergegeven.
Daarnaast is ook het mantelzorgbeleid onderwerp van het doelmatigheidsonderzoek. Hiervoor is gelijktijdig opgetrokken met de beleidsevaluatie van het mantelzorgbeleid. Het is de verwachting dat de uitkomsten hiervan in het 4e kwartaal bekend zullen zijn.
Doorontwikkeling horizontaal toezicht
Eind vorig jaar heeft hebben wij het convenant doorontwikkeling horizontaal toezicht (DhT) met de belastingdienst ondertekend. Dit convenant is gebaseerd op transparantie, begrip en wederzijds vertrouwen. Daarbij is het uitgangspunt dat er binnen de gemeente voldoende aandacht is voor de fiscale beheersing, oftewel het tax control framework (TCF). In het kader van de fiscale beheersing is de monitoring van het TCF belangrijk. De belastingdienst en de gemeente bespreken periodiek de actuele fiscale aandachtspunten, de fiscale risicoanalyse, de uitkomsten van de fiscale monitoring en het toezicht dat de Belastingdienst uitoefent.
Aandachtspunten voor de gemeente zijn op dit moment de fiscale behandeling van de afvalstromen waarbij zaken waarvoor een uitgebreide producenten verantwoordelijkheid geldt is afgesproken dat PMD gezien wordt als een ondernemersdienst van de gemeenten. Daarnaast zijn de toekomstige liquidatie van GPAG BV en de fiscale waardering hiervan, de fiscale behandeling van “het Fort” en de fiscale mogelijkheden rondom het bieden van gelegenheid tot sportbeoefening continue aandachtspunten.
Ombuigingen
In maart 2023 is opdracht gegeven aan de AA-organisatie om te komen met ombuigingsvoorstellen, waarna met het vaststellen van de programmabegroting 2024 gevraagd is om deze verder uit te werken. Bij de behandeling van de Kadernota 2025 zijn de (aanvullende) ombuigingsvoorstellen (ter dekking vanaf 2025) meerjarig vastgesteld. Dit is het startsein geweest om de (aanvullende) uitwerking en realisatie van de voorstellen uit te voeren.
Met deze 2e Bestuursrapportage geven wij de belangrijkste ontwikkelingen in 2024 ter voorbereiding op de realisatie van de voorstellen. In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de ombuigingsvoorstellen.
Vier voorstellen zijn geëffectueerd in de programmabegroting 2025-2028; te weten Versoberen nieuwbouw IKC Oosteinderdriehoek, Klimaatbeleid en Besparing op taken en kosten AA-organisatie en bedrijfsvoering. De overige voorstellen zijn, zoals hieronder nader toegelicht, we inhoudelijk aan het vorm geven.
Ombuigingsvoorstellen 2024
In de programmabegroting 2024 is een taakstelling opgenomen van € 1,487 miljoen waarvoor het gemeentebestuur van Amstelveen is gevraagd om met oud-voor-nieuw voorstellen te komen. Met de ontvangst van de lijst met ombuigingsvoorstellen eerder dit jaar zijn geen voorstellen voor 2024 voorgelegd. In het voorstel over de 1e bestuursrapportage 2024 is aangegeven dat in deze rapportage wordt ingegaan hoe de invulling van deze taakstelling te dekken. Hiervoor is een aantal opties aangegeven: (1) de nu nog niet in beeld zijnde bijstellingen van lasten (lager) of baten (hoger) die wel in beeld zijn ten tijde van de 2e bestuursrapportage, het restant stelpost loon-prijs (2), behoedzaamheid (3) en knelpunten (4) en/ of een eenmalige onttrekking aan de algemene reserve.
In de praktijk is deze stelpost, die onderdeel is van programma 8 Algemene dekkingsmiddelen, gedekt uit de opties 1 tot en met 4 die in de 1e bestuursrapportage 2024 zijn genoemd. U vindt de vrijval van de resterende budgetten terug in paragraaf 2.8.2 van deze bestuursrapportage.
Ombuigingsvoorstellen 2025 en verder
Besparen op subsidiebeleid
De concrete invulling van de bezuinigingen op subsidies oplopend tot € 500.000 in 2028 zijn we momenteel inhoudelijk aan het vormgeven.
Onderwijsachterstandenbeleid
Eerder in deze 2e bestuursrapportage is toegelicht dat de voorgenomen structurele beleidsontwikkelingen zijn stopgezet om te voorkomen dat er vanaf 2026 een begrotingstekort is en daarmee dit voorstel te kunnen realiseren.
Versoberen nieuwbouw IKC Oosteindedriehoek
Op pagina 176 van de programmabegroting 2025 is toegelicht dat door een wijziging in het programma van eisen, waardoor het investeringsbedrag met € 2,4 miljoen is verlaagd, deze taakstelling gerealiseerd kan worden.
Visit Aalsmeer
Om te bepalen of deze ombuiging gerealiseerd kan worden benaderen wij nog dit jaar het bedrijfsleven van Aalsmeer waarbij onderzocht en besproken wordt in hoeverre door inspanningen vanuit het bedrijfsleven een incidentele en/ of structurele cofinanciering mogelijk is.
Uitbreiden digitaal nachtregister
In de 1e bestuursrapportage 2024 is voor de realisatie van dit ombuigingsvoorstel een onderzoeksbudget opgenomen. Zodra de uitkomsten van het onderzoek bekend zijn (voorjaar 2025) informeren wij u hierover.
Klimaatbeleid
Dit ombuigingsvoorstel is in de programmabegroting 2025 gerealiseerd door het verlagen van de budgetten voor duurzaamheid en klimaat.
Besparing op taken en kosten AA-organisatie en bedrijfsvoering
Dit ombuigingsvoorstel is in de programmabegroting 2025 gerealiseerd door het verlagen van de dienstverleningsbijdrage. In het kader van de evaluatie van de samenwerking met de AA-organisatie vindt een benchmark plaats op welke dienstverleningssoorten wij meer dan gemiddeld inzetten om daarmee in beeld te krijgen op welke taakvelden, afhankelijk van keuzes die daarin worden gemaakt, mogelijk nog aanvullende besparingen mogelijk zijn.
Kostendekkendheid legestarieven
Met het vaststellen van de Kadernota 2025 in juli 2024 is een onderzoek aangekondigd naar de kostendekkendheid van de leges omgevingsvergunningen.
Bestuurlijke afstemming over de uitkomsten van de 1e fase van dit onderzoek worden in oktober met het college besproken. In het raadsvoorstel van 12 december worden de legesverordening 2025 ter besluitvorming aan de raad voorgelegd en komen ook de uitkomsten van het onderzoek kostendekkendheid terug.
Hierop volgend worden de bestuurlijke keuzes rondom kostendekkendheid leges en de verdere invulling van dit ombuigingsvoorstel bestuurlijk in proces gebracht. Afhankelijk van bestuurlijke besluitvorming kan in een volgend P&C-document (in 2025) een concrete financiële invulling verwerkt worden.
In de paragraaf lokale heffingen van de programmabegroting 2025 is daarnaast inzicht gegeven in de kostendekkendheid van de overige heffingen en leges (zoals de rioolheffing, afvalstoffenheffing, begraafrechten en APV).
Naast de kostendekkendheid van de heffingen en leges is in de Kadernota 2025 ook gesproken over een opdracht aan onze gemeenschappelijke regelingen om daarmee een (klein) gedeelte van het effect dat ontstaat door de korting op het gemeentefonds in 2026 ook door hen te laten invullen. Wij hebben onze gemeenschappelijke regelingen over deze wens in bestuurlijke overleggen geïnformeerd.
Monitoring
De voortgang van de ombuigingsvoorstellen is een vast agendapunt tijdens de staven (afstemming tussen de ambtelijke organisatie en de portefeuillehouder).
Daarnaast is afgesproken dat de verdere uitwerking van de voorstellen in de ambtelijke lijn wordt gemonitord en bestuurlijk (initieel) de voortgang via de Staf Financiën wordt besproken. De voortgang van de ombuigingsvoorstellen is daarnaast een vast agendapunt op de overige staven.