Algemene dekkingsmiddelen

Op basis van de in de jaarrekening 2023 berekende boekwaarden van de lopende investeringen heeft een actualisatie van de kapitaallasten plaatsgevonden. Het resultaat van de totale actualisatie bedraagt € 982.400. Van dit bedrag wordt in totaal € 837.800 toegevoegd aan de reserve buitenruimte. Een bedrag van € 8.700 wordt minder onttrokken aan de reserve dekking kapitaallasten. Een bedrag van per saldo € 111.000 over het totaal van de programmabegroting, komt ten gunste van het resultaat 2024. Op de stelpost kapitaallasten is nog € 26.200 beschikbaar. Hier wordt in 2024 geen beroep meer gedaan.

De Meerlanden keert over 2023 geen dividend uit conform het besluit van de vergadering van aandeelhouders. Dit resulteert in een incidentele bijstelling van € 30.000.
De gemeente Delft is namens de aandeelhouderscommissie penningmeester. In het verleden werden deze kosten met de uitkering van het dividend verrekend. Dat is met ingang van 2024 niet meer het geval. De kosten bedragen € 15.000.

Over het positieve saldo in de schatkist vergoedt de thesaurie een hoger rentepercentage dan geraamd. Daarnaast is het positieve saldo in de schatkist ook hoger dan geraamd onder andere vanwege een vertraging in de uitvoering van projecten en meer inkomsten dan geraamd uit het gemeentefonds en BTW compensatiefonds.

Op basis van de werkelijke boekwaarde van de bezittingen (materiële vaste activa) en de voorraadpositie (grondexploitaties) per 1 januari 2024 heeft toerekening van rentelasten plaatsgevonden. De toegerekende rente is € 69.000 lager dan waarmee in de programmabegroting 2024 rekening is gehouden. Dit stellen we in deze bestuursrapportage bij. Doordat de boekwaarde lager is heeft dit een nadelig effect op de exploitatie.

Op 17 september is de septembercirculaire 2024 gepubliceerd. De septembercirculaire 2024 geeft een actualisatie van de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds ten opzichte van de meicirculaire 2024 en is gebaseerd op de Miljoenennota van het Rijk.
In het raadsvoorstel van 7 november 2024 bent u over de uitkomsten ervan geïnformeerd.

Begin oktober is de definitieve beschikking BUIG 2024 gepubliceerd. Deze heeft geleid tot een bijstelling van € 405.000 aan de inkomstenkant. Bij de meicirculaire was al rekening gehouden met een loon/prijs bijstelling van € 332.000. Per saldo betekent dit een verhoging van de inkomsten van € 73.000. Op basis van de laatste prognose wordt het budget aan de uitgavenkant verhoogd met € 281.000. Naar aanleiding van de prognose bij de meicirculaire is een stelpost opgenomen van € 133.000. Dit betekent dat er per saldo een tekort van € 75.000 ontstaat.

Op basis van de in de jaarrekening 2023 berekende boekwaarden van de lopende investeringen heeft een actualisatie van de kapitaallasten plaatsgevonden. Het resultaat van de totale actualisatie bedraagt € 982.400. Van dit bedrag wordt in totaal € 837.800 toegevoegd aan de reserve buitenruimte. Een bedrag van € 8.700 wordt minder onttrokken aan de reserve dekking kapitaallasten. Een bedrag van per saldo € 111.000 over het totaal van de programmabegroting, komt ten gunste van het resultaat 2024. Op de stelpost kapitaallasten is nog € 26.200 beschikbaar. Hier wordt in 2024 geen beroep meer gedaan.

Op de stelpost behoedzaamheid wordt naar verwachting in 2024 verder geen beroep meer gedaan en deze valt vrij.

In de septembercirculaire 2023 en de meicirculaire 2024 zijn budgetten beschikbaar gekomen die te maken hebben met de groei van de gemeente (woningen, inwoners et cetera). De benodigde bijstelling van programmabudgetten als gevolg van groei heeft plaatsgevonden. Het restantbudget kan vrijvallen.

Na verwerking van alle bijstellingen die het gevolg zijn van loon- en prijsindexatie resteert er een beschikbaar saldo van € 43.500 dat hiervoor niet meer noodzakelijk is en kan vrijvallen.

Bij het vaststellen van de programmabegroting 2023 heeft de raad een meerjarig budget beschikbaar gesteld voor knelpunten, voor het jaar 2024 betrof dit € 113.000. Op dit budget wordt in 2024 geen beroep gedaan en daarmee kan het vrijvallen.

Sinds 2021 is vroegsignalering van schulden wettelijk verplicht. Vaste lasten leveranciers doen nu ruim 1.000 meldingen van inwoners betalingsachterstanden per jaar bij de gemeente. De gemeente moet deze inwoners een gesprek aanbieden, zodat er sneller hulp ingezet kan worden. Het opvolgen van zo’n groot aantal meldingen is niet meer haalbaar binnen de reguliere formatie. Het rijk stelt structurele financiering van € 31.000 beschikbaar (zie programma 8). Dit wordt door de gemeente structureel aangevuld met € 20.000. De meerjarige verwerking vindt via de 1e bestuursrapportage 2025/kadernota 2026 plaats, zodat we effectief persoonlijk contact met de inwoner kunnen leggen om ergere problemen voorkomen. Bij vroegsignalering gaat het vaak al om hoge bedragen die inwoners niet hebben betaald. Niets doen kan leiden tot hoge schulden bij steeds meer schuldeisers, waardoor het moeilijker wordt om hun medewerking te krijgen aan een schuldenregeling.

De kosten voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne zijn gestegen ten opzichte van de begroting. Hiervoor zijn een aantal oorzaken.
Ten eerste is de capaciteit van de opvang vergroot waardoor extra kosten zijn gemaakt voor huisvesting en maaltijden (€ 763.000 programma 1). Hier staan ook extra opbrengsten (€ 399.000) tegenover.
Daarnaast zijn in een aantal gevallen de tarieven geactualiseerd. Ook is een aantal kostenposten opgevoerd of uitgebreid in verband met een langer verblijf van de ontheemden uit Oekraïne. Hierbij kan gedacht worden aan de kosten van taalonderwijs (€ 30.000 programma 2) en de kosten van psychische ondersteuning (€ 30.000 programma 1).
In de begroting opgenomen inkomsten van het Rijk zijn hoger dan de begroote kosten. Deze onbenutte inkomsten zijn opgenomen in een stelpost (programma 8). De in deze bestuursrapportage genoemde extra kosten worden daarom ten laste van de stelpost gebracht.
Voor de opvang van de Oekraïners ontvangt de gemeente per saldo € 2.418.300 meer dan de kosten. Het verschil komt net als voorgaande jaren ten gunste van het begrotingsresultaat.

Diverse kleine financiële mutaties waarvoor een nadere toelichting niet nodig is.

Het budget voor de jeugdbescherming is bij de 1e bestuursrapportage 2024 opgehoogd. Dit budget is gebaseerd op het aantal gezinnen dat een traject had bij een van de jeugdbeschermingsinstellingen in het najaar van 2023. Ook is de caseload verlaagd om het werk van de jeugdbeschermers werkbaar te houden. Hiermee is meer aandacht voor de gezinnen in onveiligheid. De begeleiding is daarmee wel 30% duurder geworden. In 2024 zien we een daling van het aantal gezinnen ten opzichte van 2023. Dit heeft grotendeels te maken met de aanhoudende personeelstekorten. We zijn intensief in contact met de jeugdbescherming en de andere partners in de Veiligheidsketen om te kijken hoe we elkaar kunnen ondersteunen. Een andere mogelijke reden voor de daling is dat er eerder en meer wordt ingezet op veiligheid door het Sociaal team en team Jeugdhulpverlening waardoor er minder trajecten bij de jeugdbescherming komen.

In het fysiek domein zijn twee nieuwe softwarepakketten nodig. De jaarlijkse licentiekosten van € 18.000 worden opgenomen in de dienstverleningsbijdrage en gedekt uit bestaande uitvoeringsbudgetten. Het gaat om software voor
- het aansluitingenregister en inhoudelijke controle van de facturen voor nutsaansluitingen voor gas, water en licht
- het professionaliseren en digitaliseren van de bouwmanagementprocessen. Hiermee kunnen kan digtale uitwisseling van BIM (3D) modellen/ontwerpen plaatsvinden en gerapporteerd worden bij opleveringen van bouwwerken.

In de 1e bestuursrapportage is een onderzoeksbudget opgenomen om de volledigheid van de opgelegde toeristenbelasting in kaart te brengen. Dat onderzoek wordt in de 1e helft van 2025 afgerond. Om die reden stellen we voor het beschikbaar budget veilig te stellen.